Hükümetin ısrarı sonucu mayısta döviz vurgununa uğrayan ekonomi, dün rekor düzeydeki enflasyonla sarsıldı. Son 15 yılın rekorunu kıran enflasyonun haziranda yüzde 13-14’ü görmesi bekleniyor
Dolar ve euronun tansiyonu daha doğru dürüst düşmemişken, herkesin gözünü diktiği mayıs enflasyon rakamları dün açıklandı ve yeni bir çöküntünün kapıları aralandı. Faiz oranlarını ve dövizi doğrudan etkileyecek olan enflasyon, mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde 1, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 12.15 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 11.10 artış gerçekleşti. Çekirdek enflasyon ise yüzde 12,64’le tarihin en yüksek seviyesine çıktı.
Mayıs ayında en fazla artış ulaştırma ücretlerinde meydana geldi. Yıllık en fazla artış yüzde 20,02 ile ulaştırma grubunda gerçekleşirken, TÜFE’de, bir önceki yılın aynı ayına göre ev eşyası yüzde 16,87, çeşitli mal ve hizmetler yüzde 15,38, lokanta ve oteller yüzde 12,51 ve konut yüzde 11,24 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama gruplarını oluşturdu.
2018 yılı mayıs ayında ÜFE’de bir önceki aya göre yüzde 3,79, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 12,12, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 20,16 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 15,80 artış gösterdi. Bir önceki aya göre en fazla artış; yüzde 12,16 ile kok ve rafine petrol ürünleri, yüzde 10,68 ile ham petrol ve doğal gaz, yüzde 9,34 ile elektrik ve gaz olarak gerçekleşti.
Yüzde 14’ü bulur
Ekonomistler, yüksek rakamların sebebi olarak TL’nin yüzde 10’a yakın değer kaybını gösterirken, “Gıdayı yukarı çeken husus TL’deki değer kaybı. Bu kadar zayıf TL’nin sonucu olarak özellikle üretici enflasyonunda keskin bir artış var ve bu bir noktadan sonra tüketici fiyatlarına da yansımış olacak” dedi.
Enflasyonun önümüzdeki birkaç ay daha yükselmeye devam edeceğini kaydeden uzmanlar, Haziran’da enflasyonun yüzde 14’e yükselmesininin mümkün olduğunu belirtti.
Dolar yine hareketli
Açıklanan rakamlar öncesinde dolar haftaya hareketli başladı. Cuma gününü 4.60’dan kapatan dolar, bugün açıklanacak enflasyon verisi öncesi 4.67’yi gördü. Kredi derecelendirme kuruluşları Fitch ve Moody’s açıklamaları ile dolar/TL haftaya yükselişle başlarken, piyasalar, Merkez Bankası’nın bir sonraki faiz adımını bekliyor.
Türkiye: Kaçan kaçana
ABD’nin köklü gazetelerinden New York Times’ta yayınlanan bir makalede, Türkiyeli milyonerlerin yüzde 12’sinin ülkeyi terkettiği yazıldı. Milyonerlerin ülkeyi terketmesinin iki sebebi var: Ekonomik zorluklar ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın baskıcı politikası.
Ruchir Sharma imzalı makalede, bir ülkede ekonomi düşüşe geçtiğinde parasını ilk yurt dışına çıkaranların zenginler olduğuna dikkat çekildi. Yazıda şöyle dendi: “Zenginler, paralarıyla göç etmezler. Ancak bu gerçekleştiğinde, anlayın ki o ülkede tehlike çanları çalmaya başlamıştır. 2017’de Türkiye’deki milyonerlerin yüzde 12’si başka bir ülkeye yerleşti. Bu durum, Türkiye’deki ekonomik gidişatın ne kadar zor bir hale dönüştüğünün de kanıtı. Bu yılın başından itibaren de Türkler, liradan çıkarak dolar ve avro almaya devam etti ve paralarının büyük bir kısmını yurt dışına çıkardı.”
Şimşek yatıştırma derdinde
Enflasyon rakamlarının açıklanmasının ardından sosyal medyadan aceleyle açıklama yapan Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, yılın ikinci yarısında enflasyonda düşüş eğilimi başlayacağını iddia etti. Şimşek, “Sürdürülebilir yüksek büyüme için fiyat istikrarı en büyük önceliğimiz” dedi.
EKONOMİ SERVİSİ
