Kültür Bakanlığı tarafından Sur’da düzenlenecek ‘festivale’ halk tepki gösterirken, HDP Milletvekili Garo Paylan, ‘Ne yaptınız ki neyi tanıtacaksınız? Önce Kürt, Ermeni, Türk, Süryani halkından özür dilemeleri gerekir’ dedi
Diyarbakır’ın tarihi Sur ilçesinde 2015 yılında ilan edilen sokağa çıkma yasağı sırasında yerle bir edilen mahallelerde, Kültür ve Turizm Bakanlığı öncülüğünde “festival” düzenleniyor. 80’den fazla kişinin yaşamını yitirdiği, mahallilerin evsiz bırakıldığı, binlerce insanın göçertildiği ilçede 8-16 Ekim tarihlerinde yapılmak istenen “festivale” halktan tepkiler yükseliyor. “Sur Yolu Kültür Festivali” adı verilen organizasyona İçişleri Bakanı Süleyman Soylu katılım çağrısı yaparken, AKP’li siyasetçiler ve Yavuz Bingöl gibi isimlerin yer alacağı öğrenildi.
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan, yapılacak “festival” öncesi Sur’da halk ve esnafla bir araya geldi. Sur’un kültürel bir miras olduğunu hatırlatan Paylan, “Sur Diyarbakır’ın ruhudur. O ruhu yaratan hepimiziz, Süryani’si, Ermeni’si, Kürt’ü, Türk’ü… Hepsi birlikte bu ruhu yarattılar. Sur’un beş bin yıllık bir tarihi var. Orası pamuklara sarıp sarmalamamız gereken bir yer. Ancak orada zalimane bir yıkım yaşadık. Çatışmalar yaşandı, insanlar öldü. Ama sonra yaralarımızı sarabilirdik. Bu yaralarımızın sarılması yerine orada kalan evlerin, şehirlerin yok edilmesi tercih edildi” diye belirtti.
Büyük bir ihanet
İş makinalarıyla ilçede yapılan talan ve yıkıma değinen Paylan, “Evlerimiz temellerine kadar sürüldü. Bu anlamda büyük bir ihanetle karşı karşıyayız. Hafızamıza, tarihimize, hatıramıza, atalarımızın ilmek ilmek ördüğü medeniyete ihanet yapıldı. Bu ihanetin geri çevrilmesi için ise siyasi bir talep oluşturmamız gerek. Yalnızca bu iktidara ‘Kahrolsun siz yıktınız, mahvettiniz’ demek yetmez. Siyasi bir talep ile Diyarbakır yeniden ayağa kaldırılmalıdır. Belki Sur’u yıktılar, tarla haline getirdiler ama o evlerin temelleri hala toprağın altında duruyor. Eski fotoğrafları da var. Orada güzel yapılacak kazıyla beraber temeller yapılabilir, sokakların izleri bulunabilir ve Sur’un eski halini yeniden ayağa kaldırabiliriz” dedi.
‘F Tipi evler yaptılar’
Yıkılan binaların yerine AVM tarzı evlerin yapıldığına dikkat çeken Paylan, kentin kimliği ve kültürüyle hiçbir ilişkisi olmayan evlerin yapıldığını söyledi. Paylan, “Bunlar Diyarbakır’ın 50 derece sıcağını görünce dökülen taşlar. Sur’a ihanet eden F Tipi yapılı cezaevlerin mutlaka yıkılması lazım ve kademe kademe yeniden ayağa kaldırmamız lazım” diye konuştu.
Paylan, şöyle devam etti: “Hafızası yeniden sağlanabilir. Bu ihaneti ortadan kaldırabiliriz. Siyasi talebi bu yönde işletmemiz gerektiğini Sur’da hissettim. Bunu da mutlaka başaracağız. Aksi takdirde bu iktidar o AVM tipli, F Tipi cezaevi modelli yapıları yapmaya devam eder. Onlar da bence yaptıklarından biraz utanmış durumdalar ve yeni inşaatlar yapmıyorlar. Ama yine de bu yapılan ihaneti de durdurmak için elbirliği ile mücadele etmemiz gerekiyor.”
Neyi tanıtacaksınız?
Bakanlığa da seslenen Paylan, şunları ifade etti: “Sur’u yıkanlar, ‘Sur’u Toledo yapacağız’ dediler. Böyle mi Toledo yaptınız? Ne yaptınız ki neyi tanıtacaksınız? Yerine saçma sapan neye benzediği belli olmayan binaları koydunuz. Bence tanıtmak yerine utanç duymaları gerekir. Önce Diyarbakır halkından özür dilemeleri gerekir. Kürt halkından, Ermeni halkından, Türk ve Süryani halkından özür dilemeleri gerekir.”
Paylan, sözlerini şöyle tamamladı: “Sur’da hiçbir şey yapmasanız emin olan daha büyük bir faydanız olur. Zaten üç vakte kadar bu iktidar değişecek. Kayyım anlayışıyla gasp edilen yerel yönetimlerinizle birlikte daha demokratik bir şekilde ele alıp, Sur’u el birliğiyle ayağa kaldıracağız. Yarattığınız yıkımı ve ihaneti bizler ortadan kaldıracağız.”
Kaynak: Müjdat Can-Mehmet Şah Oruç / Diyarbakır-MA
